De laatste tijd zie ik regelmatig filmpjes op facebook voorbijkomen over (probleem) paarden die doormiddel van een bepaalde methode/training weer ‘braaf’ zijn.
Veel eigenaren zetten hun paard in training omdat hun doel (na zoveel jaar) nog
niet bereikt lijkt te zijn met hun paard. Je kan hierbij denken aan dat het hun niet lukt om op hun paard te rijden of dat hun paard onhandelbaar is of simpelweg dat het paard niet het gewenste gedrag vertoont. Op deze filmpjes hoor je vaak als reden dat de eigenaar het paard heeft gebracht voor training en hoe het paard nu relaxed, braaf en gehoorzaam is. Het begon mij op te vallen dat alle paarden een beetje op elkaar gingen lijken; ik miste persoonlijkheden.
Ik zelf heb nog nooit een van mijn paarden uit handen gegeven in training bij iemand anders. Ik moet wel eerlijk bekennen dat het idee de afgelopen jaren bij mij weleens door mijn hoofd is gegaan. Hoe makkelijk is het als ik een lijstje kan geven aan iemand met de eigenschappen van mijn paard waaraan ik mij stoor (of ik niet mee om kan gaan) en dat zij dat voor mij veranderen? Ik krijg dan een paard terug waar ik heerlijk van kan genieten, betrouwbaar en relaxed is. En toch is er altijd iets in mij dat mij heeft tegengehouden om dit te doen. Ik ben bij mezelf op onderzoek gegaan wat de reden is waarom ik er zoveel moeite mee heb om mijn paarden uit handen te geven en een braaf paard terug te krijgen.
Ben ik mogelijk bang dat het een andere wel lukt en mij niet? Ik bedoel vooral als je al jaren bezig bent met een paard en een andere fixt het probleem even in een paar maanden. Dit kan toch zorgen voor een behoorlijke deuk in je ego. Als ik eerlijk naar mezelf toe ben, heb ik er geen moeite mee als het iemand anders wel lukt. Ik denk dat mijn ego dit wel aan kan. Zou het dan kunnen zijn omdat ik vanuit mijn aard eerder een wantrouwend iemand ben, dat ik mogelijk bang ben dat het de ‘professional’ ook niet lukt? Of dat er toch gegrepen wordt naar paardonvriendelijke methodes waar ik niet achter sta om mijn doel te bereiken? Kan het zijn dat een paard dan mogelijk nog erger terugkomt? Wat moet ik dan met zo’n paard? Dan is er nog maar weinig hoop dat het ooit goed komt.
Ik besefte mij dat ik ergens wel bang ben om een ander paard terug te krijgen. Ik weet niet of er voor mij veel verschil zou zijn of ik dan een moeilijker paard zou terugkrijgen of juist een heel braaf paard. Maar in het algemeen lijk ik vooral bang te zijn dat ik mijn paard niet herken voor wie hij is. Hetgene dat ik vaak moeilijk vind aan mijn paarden zijn ook vaak de eigenschappen waar ik het meest van hou. Deze vormen het karakter van mijn paarden en die wil ik niet kwijt, ook al zou het soms makkelijker zijn. Toen kwam de vraag in mij op: ‘waarom hou ik zoveel van mijn paarden?’
Het gaat voor mij niet om wat een paard voor mij doet waarom ik van hem hou, maar wie een paard is. Als ik aan mijn vriend zou vragen wat de reden is waarom hij van mij houdt en hij zou aangeven “omdat je elke dag heerlijk voor mij kookt”, dan maakt het in wezen niet uit wie het is als er maar heerlijk elke dag eten op tafel staat. Dit zijn dan toch geen eigenschappen van mij waarom iemand van mij houdt, het is meer een prestatie die ik verricht.
Hoe zit het dan als wij weer teruggaan naar de paarden? Of zijn de redenen waarom wij van paarden houden anders dan van mensen? Voor mij niet. Voor een van mijn paarden waar ik al een paar jaar mee bezig ben hou ik onder andere van zijn (wils)kracht, eigenwijsheid, energie en zachtheid. Met vooral zijn eerste drie eigenschappen heb ik veel moeite gehad, ik kon er bijna niet mee omgaan. Zijn vierde eigenschap wist ik dat hij die had maar werd naar de achtergrond geduwd, waarschijnlijk door mijn pogingen hem te veranderen in iets wat hij niet was. Hij heeft mij geleerd van hem te houden voor wie hij is. In plaats van maar hopen en dwingen dat hij anders werd, ben ik veel bezig geweest met trainingen hoe ik met hem om kon gaan en vanzelf leerde hij met mij omgaan. Ik heb geleerd dat in plaats van te balen dat een paard ‘negatieve’ eigenschappen heeft, je beter kunt zoeken naar de positieve tegenpool. Bijvoorbeeld zijn (wils)kracht was behoorlijk
vervelend als hij mij door de hele bak sleurde. Oh wat had ik graag op dat moment gewild dat iemand hem even een tandje minder krachtig zou maken! Maar nu zie ik die kracht terug in zijn beweging en uitstraling, wat hem nog prachtiger maakt. Ik zou zijn kracht nooit meer willen onderdrukken, maar ik wil er leren mee om gaan zodat ik hem ermee om kan leren gaan en kijken of wij het samen in goede banen kunnen leiden.
Ik denk dat het ook mogelijk is om zonder een paard te veranderen, te leren om meer nadruk te leggen op de positieve eigenschappen in plaats van te blijven focussen op datgene wat wij als negatief ervaren. Een paard dat erg druk is, snelle reactie heeft en misschien wel snel over de zeik raakt, kan ook een paard zijn met veel energie, gemotiveerd en alert. Om naar de krachten van onze paarden te kijken en het in goede banen leiden vergt veel werk en tijd van de eigenaar/trainer. Als je de essentie van je paard wilt behouden en de eigenschappen die jouw paard een individu maakt, geloof ik persoonlijk niet in “quick fixes”. Als jij iemand bent die graag lekker rustig wilt buitenrijden en je hebt een hoog in het bloed paard gekocht dan is de kans groot dat je achteraf baalt dat jouw paard explosief, druk en krachtig is. Tenzij je daar goed mee weet om te gaan en dit in goede banen weet te leiden, zou het mogelijk kunnen zijn dat jij niet het juiste paard hebt gekocht? Of stuur je zo’n paard naar een trainer en vraag je of die er een rustig, relaxed, braaf paard van wilt maken zodat jij er veilig mee op pad kan?
Vroeger, toen ik net mijn eerste paard had gekregen, een fantastisch mooie springmerrie, bleek niet alleen heel explosief te zijn maar ook extreem gevoelig te reageren op mijn hulpen. Als advies werd mij toen aangegeven om haar met sporen te gaan rijden, zodat ze wat meer dood werd voor mijn been en ik niet steeds alle kanten met haar opschoot. Ik vond het toen al een hele bijzondere beredenering, hoeveel mensen zouden een moord doen voor zo’n gevoelig paard? Na jaren training heb ik haar volledig op mijn zit en zelfs deels op mijn ademhaling kunnen rijden. Hoe moeilijk ik het soms ook had, wat ben ik dankbaar dat zij niet in training is gegaan en ik een braaf, relaxed en betrouwbaar paard terug had gekregen. Want het leuke is, dat na jaren samen te hebben gewerkt, veel eerste prijzen met springen te hebben gewonnen, zij nog steeds mijn sensibele, energieke, gemotiveerde, “willing to please”, liefdevolle merrie is die ik 14 jaar geleden heb gekocht. En de grootste grap, hoewel ze nog steeds weleens kan schrikken, exploderen en wegspringen, is ze voor mij, mijn meest betrouwbaar paard.
Het is mij duidelijk geworden dat ik moeite heb met methodes/trainers die ervan uit gaan dat het paard het probleem is en het paard willen veranderen naar de wensen van de eigenaar. Het paard wordt veranderd zodat de eigenaar zijn doelen kan bereiken. Hoewel er gelukkig bij sommige trainers tegenwoordig nog wel iets naar de eigenaar wordt gekeken is het altijd nadat het paard gefixt is. De eigenaar wordt dan vaak nog even begeleid om te leren omgaan met het paard zodat het paard ook braaf blijft.
Uiteraard is het fijn om een paard te helpen ontspanning te vinden in bepaalde situaties en om een paard te helpen zijn emoties onder controle te houden, maar ik wil niet dat een paard zich afsluit en het maar laat gebeuren omdat de mens dat de makkelijke weg voor ze maakt. Wij kennen het allemaal: als een paard niet luistert maak je het moeilijk of straf je hem, waardoor luisteren automatisch de makkelijke weg wordt. Ik zelf wil toch uiteindelijk een paard met een mening en een eigen karakter die hem uniek maken. Ik wil in gesprek met mijn paard en samen blijven communiceren. In mijn visie is het paard vaak niet het probleem, maar de mens die er niet weet hoe mee om te gaan of niet weet hoe ze hun paard kunnen helpen in plaats van te veranderen.
Weet jij waarom jij van je paard houdt?
